Spis treści
- Kto wynalazł papier i kiedy to się stało?
- Jak papier dotarł do Europy?
- Początki rozwoju papiernictwa w Polsce
- Zastosowanie papieru
Kto wynalazł papier i kiedy to się stało?
Wyniki badań archeologicznych wykazują, że papier prawdopodobnie znany był od co najmniej 8 roku p.n.e., jednak za jego twórcę oficjalnie uważany jest Cai Lun. Około 105 roku n.e. pochodzący z prowincji Hunan w południowych Chinach kancelista na dworze cesarza Ha Di chcąc zastąpić niewygodne i kruche deszczułki w cesarskiej bibliotece bardziej funkcjonalnym materiałem, postanowił wykorzystać surowce roślinne.
Początkowo eksperymentował z korą drzew, odpadami konopnymi i sieciami rybackimi, aż trafił na właściwą metodę z użyciem szmat jedwabnych i lnianych. Na nowym materiale można było łatwo pisać, a do tego był lekki i zajmował niewiele miejsca. Cesarz był tak zadowolony z wynalazku, że mianował Cai Luna ministrem rolnictwa, obsypując go złotem i honorami.
Jak papier dotarł do Europy?
Podczas, gdy reszta świata męczyła się korzystając nadal z papirusu lub pergaminu, Chińczycy mogli do woli cieszyć się z trwałego, lekkiego i zarazem prostego w produkcji podłoża do stawiania znaków. Doskonale zdawali sobie sprawę z wagi swojego wynalazku, dlatego technologia produkcji papieru przez blisko 650 lat pozostawała ścisłą tajemnicą, za zdradzenie której można było przypłacić głową.
Sprawy przybrały nieco inny obrót podczas wojny chińsko-arabskiej, gdy w 751 roku po zwycięskiej bitwie nad rzeką Tałas Arabowie wzięli do niewoli chińskich papierników. Ci, również pod groźbą utraty głów, ostatecznie zdradzili tajniki produkcji niezwykłego materiału. Od tego momentu receptura zaczęła rozpowszechniać się w krajach azjatyckich i następnie poprzez Afrykę dotarła do Europy.
Wbrew temu co mogłoby się wydawać, na początku Europejczycy nie odnieśli się do nowego wynalazku z entuzjazmem. Gdy w XII wieku Arabowie przywieźli papier w Hiszpanii, uznano go za pogański wymysł i traktowano z dużą nieufnością. Nie przeszkodziło to jednak w jego rozpowszechnieniu.
Pierwsze papiernie w Europie
Już kilkadziesiąt lat później zaczęły pojawiać się pierwsze papiernie, z których za najstarszą i najbardziej znaną uważa się tę założoną w 1268 roku we włoskiej miejscowości Fabriano. W procesie produkcji wprowadzono tam kilka istotnych innowacji. Włókna tkanin zaczęto rozdzielać przy pomocy specjalnej maszyny tzw. pila a magli multipli, co przyczyniło się do poprawy jakości wyrobu i zwiększenia produkcji. Nowością było także wykorzystanie żelatyny zwierzęcej jako środka spajającego włókna oraz wprowadzenie znaku wodnego, dzięki któremu możliwe było zidentyfikowanie danej papierni. Znak ten stanowił swego rodzaju gwarancję jakości.
Dzięki wprowadzonym innowacjom oraz migracjom rzemieślników, papier już wkrótce rozpowszechnił się w Europie zaalpejskiej. Prawdziwym przełomem był rok 1670, gdy wprowadzono nową maszynę, tzw. „Holendra”, która dzięki nożom umieszczonym w kadzi umożliwiała mielenie surowca do postaci pulpy. W ten sposób wytwarzanie papieru stało się szybsze i dużo bardziej wydajne. Za moment, w którym produkcja osiągnęła skalę masową uważa się wiek XIX, gdy Friedrich Gottlob Keller po raz pierwszy jako surowca użył ścieru drzewnego i celulozy, a Heinrich Voelter i Johann Matthaus Voith przedstawili na wystawie w Paryżu nowe urządzenie do produkcji papieru maszynowego.
Początki rozwoju papiernictwa w Polsce
Pierwsza w Polsce papiernia powstała w Prądniku Czerwonym pod Krakowem w 1491 roku. Jej właścicielem był drukarz i przedsiębiorca Jan Haller, którego zasługą jest pierwszy druk „Bogurodzicy” w 1506 roku. Pod wpływem dynamicznego rozwoju rękodzieła nastąpiło szybkie i trwałe upowszechnienie się papiernictwa. Polski papier zaspokajał nie tylko krajowe potrzeby, ale także eksportowany był do krajów ościennych, takich jak Węgry, Mołdawia czy Państwo Moskiewskie.
Do najstarszych polskich papierni zaliczyć można młyny we Wrocławiu, Raciborzu, Nysie i Świdnicy. Później powstały kolejne w okolicy Warszawy, Poznania, Wilna, Lublina i Krakowa. Produkcja papieru jako powszechnego nośnika informacji miała istotny wpływ na rozwój piśmiennictwa i literatury w naszym rodzimym języku.
Z biegiem lat manufaktury zajmujące się wytwarzaniem ręcznie czerpanego papieru zaczęły być wypierane przez duże zakłady produkujące papier maszynowo. Obecnie na terenie kraju funkcjonuje zaledwie kilka tego typu przedsięwzięć, z których do najbardziej znanych należą Zakłady papiernicze w Konstancinie-Jeziornej, Instytut Celulozowo – Papierniczy w Łodzi, ART-PAPIER Czerpalnia Papieru w Gliwicach oraz Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju.
Zastosowanie papieru
Zastosowań papieru jest bardzo wiele. Jednym z najbardziej powszechnych jest wykorzystywanie go jako podłoża drukowego. Najlepszy gatunkowo papier czerpany, który wytwarzany jest ręcznie jedynie z włókien celulozowych roślin długowłóknistych, stosowany jest do produkcji banknotów i papierów wartościowych. Papier wykorzystuje się także w przemyśle elektrotechnicznym, ceramicznym, tytoniowym, w budownictwie oraz jako materiał do produkcji opakowań takich jak zyskujące coraz większą popularność ekologiczne torby papierowe.
W naszym sklepie Ecosac dostępne są torby papierowe wykonane z surowców takich jak makulatura, kraft eko, kraft biały, kraft biały powlekany, kreda mat i kreda błysk, o różnorodnych gramaturach i rozmiarach. Oferujemy także możliwość indywidualnego zaprojektowania i wykonania torebki z logo, która jest doskonałym nośnikiem reklamy.
O tym, jak przyjazne środowisku torby papierowe wpływają na opinie konsumentów o firmie pisaliśmy we wcześniejszym artykule: Torby papierowe reklamowe i ich rola w kształtowaniu wizerunku marki.
